Exodus
Het verbond met God
Hoe vaak hernemen mensen in gesprekken niet dezelfde thema’s? Iedere keer opnieuw komt het tijdstip waarin wij leven aan de orde. Altijd gaat het over de grote problemen in de wereld om ons heen. Veel spreekt men over de gang van het leven met haar knooppunten, in het eigen leven en in dat van de familie. Geboorte, jubilea, ziekte en over het sterven. De gebruiken en gewoontes die er in een concrete leefwereld van mensen zijn worden telkens hernomen. De indeling in de tijd, de seizoenen met hun gedenkdagen en feesten krijgen hun aandacht. Men blijft alles noemen en alles hun plaats geven om zelf zijn plaats te hebben in het leven. Spreken, verhalen vertellen, toespraken houden bij vieringen en bijna automatisch communiceren met de woordjes en uitdrukkingen die het dagelijks leven dragen. Zolang er gesproken wordt blijf je bij elkaar horen en krijgt het leven van ieder persoonlijk en van de gemeenschap als geheel zin. De taal herneemt, groeit en ontwikkelt zich. Met het ontwikkelen van de taal vernieuwt zich ook het leven van mensen.
In het Boek Exodus komen dezelfde thema’s steeds opnieuw aan de orde. Voor de sluiting van het verbond, bij de sluiting van het verbond, bij de verbreking van het verbond en bij het herstel van het verbond. Mozes, Aaron en de oudsten geven aan de hand van wetten en voorschriften de ordening aan die er in het uitverkoren volk is. Mozes is degene die met God spreekt. God zegt hem dat Hij zijn volk te eten en te drinken zal geven. God blijft hem zeggen dat Hij met het volk zal optrekken naar het beloofde land. Steeds opnieuw komen tussen God en Mozes de tien geboden, de wetten en de uitleg daarvan aan de orde. De manier waarop God met Mozes en het volk optrekt is een belangrijk thema. God verschijnt voor heel het volk op de Sinaï. God ontmoet Mozes op de berg. Mozes beklimt die meerdere malen. Twee keer krijgt hij de stenen tafelen met de tien geboden nadat hij veertig dagen bij God is op de berg. Hij mag God zien. Niet in zijn gelaat, maar als God voorbij gaat mag Mozes hem nakijken. In die Godsontmoetingen tijdens de laatste veertig dagen gaat het gelaat van Mozes schitteren. Hij draagt daarna een sluier. God trekt zichtbaar met het volk mee in de Ontmoetingstent. Daar woont God. Daar spreekt Mozes met Hem. Daar is God voor het volk waarneembaar aanwezig. Gedurende dag in een wolk en in de nacht in vuur.
Exodus, het tweede boek in de Bijbel, bespreekt de fundamenten van het uitverkoren volk. God zelf draagt zijn volk. Voert het uit de slavernij en maakt het door zijn verbond met het volk tot het volk van God. Dit gaat niet vanzelf. Het volk is weerspannig, maar God is trouw. Hij blijft bij zijn volk en vormt het door de wetten en door grote tekenen tot het volk van God. Dit blijft men uitdrukken in woorden. Spreken en luisteren doet naar elkaar toegroeien, schept verbondenheid.
Bisschop Antoon Hurkmans
Rector van de Friezenkerk in Rome
ahurkmans@bisdomdenbosch.nl
